Copyright © 2011 Cevad Memduh Altar
Zeynep Altar, 25 Aralık 1909’da, Hariciye memuru olan Sefa Feyzi beyle Şadiye hanımın ikinci çocuğu olarak İstanbul’da doğar. Büyükbabası, Galatasaray Sultanisi (Lisesi) Farsça hocalarından şair Muallim Feyzi’dir. Babası Sefa bey tahminen 1913-14 yıllarında Tahran’da Türkiye Büyükelçiliği’nde Müsteşar olarak görev yapar. Eşi Şadiye hanım tifodan vefat edince oraya defnedilir. Tahran’dan çocukları Zeynep ve Settar’la birlikte (rahmetli Büyükelçi Settar İksel) İstanbul’a dönerken uzunca bir süre Bağdat’ta kalırlar. Sefa bey daha sonra Bükreş’e tayin olur; iki yıl kadar orada “Tuna Delegesi” olarak kalır. Zeynep, okul öncesi 5-6 yaşlarında, orada Alman okuluna gider; okulda ağabeyi ile birlikte zorunlu ders olarak piyano derslerine başlar. İstanbul’a dönünce Sultan Ahmet’te (Tavukçu sokaktaki) Esmahan Kaya Sultan ilkokuluna başlar; bir yandan da Madame Rafael diye Ermeni bir hocadan piyano dersleri alır.
1919 sıralarında Sefa bey Hariciye memuru olan arkadaşı İsmail Memduh (Altar) beyin kızı Meliha hanımla evlenir. Zeynep, (üvey annesinin bitirmiş olduğu) Bezmiâlem Sultanisi’ne verilir (bu okul sonradan İstanbul Kız Lisesi olur). O sıralarda Macar hoca Hege’den piyano dersleri alır.
1925’te Başkonsolos olarak tayin edilen İsmail Memduh bey ve eşi İhsan hanımla birlikte Anvers’e gider; orada liseye devam ederken bir yandan da Institut Beethoven’de piyano dersleri alır.
1927’de İstanbul’a dönerler. Zeynep, Anvers’te Fransızca öğrenmiş olduğu için Notre Dame de Sion lisesine yazılır; bir yandan da Lizst’in öğrencisi olan İtalyan asıllı Della Sudda’dan ders almaya başlarlar. 1933’te Meliha hanımın erkek kardeşi olan Cevat Memduh’la evlenip Ankara’ya gidene kadar bu dersler devam eder. Zeynep’i çok seven ve piyano çalmasını çok beğenen Della Sudda, özellikle Chopin’i çok duygulu çaldığını söyleyerek ona (kadın Chopin anlamında) “Chopine” diye isim takmıştır.
Zeynep hanım, eşiyle birlikte Ankara’ya gitmeden önce bir süre Cemal Reşit Rey’in Analyse Musicale derslerine de katılır. 1935-36’lardan sonra Ankara Devlet Konservatuarı’nın kuruluş çalışmalarını Alman uzmanlarla birlikte bilfiil yürüten Cevat Memduh’un yanı başındadır; o tarihlerden itibaren ve 40’lı yıllarda Ankara’da klasik müziğin yaygınlaştırılması çalışmasına piyanosuyla katkıda bulunur, radyoda konserler verir; şef Praetorius’la birlikte Grieg ve Çaykovski piyano konçertolarını çalar. Ayrıca resitaller verir, Chopin’in Etudes’lerini çalar; viyolonist İzzet Nezih Albayrak ve eşi Pakize hanımla resitaller yaparlar. En son 1956-57 yıllarında Ses ve Tel Birliği’nde (rahmetli Cenap And’ın, bugünkü Sevda-Cenap And Vakfı’nın nüvesi olan Çankaya’daki evinde) verdiği resitalde bir Chopin Impromptu çalar.
Cevat Memduh’la 60 küsur yıllık evlilikleri boyunca, kültür ve müzik alanındaki yoğun çalışmalarında ona destek ve yardımcı olur; yazılarını temize çeker; yurt dışı seyahatlerinde, araştırma gezilerinde, katıldığı kongrelerde yanındadır ve kültür hayatımızın her bir aşamasına bire bir tanık olur.
Not: Müzikolog Emre Aracı’nın Zeynep Altar’la ve hocası Della Sudda’yla ilgili olarak yazdığı "Lizst’in öğrencisinin öğrencisiyle bir öğleden sonra" başlıklı yazısı, Andante dergisinin Mart-Nisan 2007 aylarına ait 27 sayılı nüshasında yer almıştır.
(Derleyen: İnci Kut, Ocak 2011)
Zeynep Altar'ın 2011 yılında Göztepe'deki evinde seslendirdiği Liszt'in Consolation No.3 kaydı için link: www.zupiano.com/Zeynep_Altar.html
« Cevad Memduh Altar'a Yaşam Öyküsüne Geri Dön