Copyright © 2011 Cevad Memduh Altar
Bay Cevad Memduh ALTAR
Hatay sokak 17 B, D.2
Ankara-Yenişehir
TURQUIE
WANDA LANDOWSKA 7 Temmuz 1955
Muhterem beyefendi ve aziz dostum,
21 Haziran tarihli mektuplarınızı aldım, içindeki iyi haberlerden ve benim için beslediğiniz güzel duygulardan çok mutlu oldum.
Her şeyden önce izin verirseniz doğumgünüm için gönderdiğiniz ve beni son derece duygulandıran iyi dileklere teşekkür edeyim. Ben de Lakeville’e yaptığınız ziyaretlerin güzel anılarını düşünüyor, sizin hatıranızı sık sık yadediyorum.
Klavsen ve eski müzik için yürüttüğüm kampanyanın yankılarının Türkiye’ye kadar ulaşmış olması harika bir şey. Bundan son derece mutlu oldum, hele hele, sevgili dostum, bu haberi oraya taşıyan ve projeye ilham veren kişinin siz olması beni büsbütün mutlu etti.
Bana “Acaba bu klavsenlerin hangi fabrikada üretilmeleri tavsiye olunur?” diye soruyorsunuz.
Bu çalgı için yürüttüğüm kampanyanın başından beri, klavsenlerimin üretimi konusunda güvendiğim firma Paris’teki Pleyel firması olmuştur. Bu çalgıyı çalmakta olduğum elli yıl boyunca da Pleyel klavsenlerinden her zaman tam anlamıyla memnun kaldım. İşte bu yüzden benimkilere benzer birinci kalite enstrümanlar edinebilmeniz için size Pleyel firmasını tavsiye ediyorum. İçinde on altı ayaklık bir pes perde de bulunan 7 pedallı büyük boy modeli almanızı tavsiye ederim, yani evimde gördüğünüz ve size çalmış olduğum klavsenin eşi olan bir enstrüman olmalı. Pleyel firmasına sipariş verirken bunu özellikle belirtiniz. Benim tarafımdan müracaat edebileceğiniz sorumlu kişinin adı şöyle:
Bay BOURY-ESNAULT, Pleyel, 1 Rue François Ier, Paris 8e, Fransa. Size tavsiye ettiğim klavsen modelinin bir fotoğrafıyla bu enstrümanın tanımını da bu mektubuma ekliyorum.
Şimdi de Ankara’da klavsen eğitiminden söz edelim. Bu konuda iki yol izlenebilir:
Size memnuniyetle tavsiye edebileceğim öğrencilerimden birini angaje edebilirsiniz. Onlardan birinin bu görevi kabul etmeye hazır olmasını umuyorum.
Söz konusu kişi, 89 Avenue de Villiers, Paris 17e adresinde oturan Madame Aimée Van de WIELE olabilir; kendisi Brüksel Konservatuarı’ndan mezun olmuş ünlü bir klavsencidir. Kraliçe Elisabeth Vakfı’ndan aldığı bir burs sayesinde, St-Leu-La-Forêt’deki Ecole de Musique Ancienne (Eski Müzik Okulu) adlı okulumda benimle birkaç yıl çalışmıştır.
Fransa’da 33 Rue Joseph Chantemille, MONTLUCON, Allier adresinde oturan Matmazel Yanka WELTZ de St-Leu’deyken benimle birkaç yıl çalışmış olan dikkat çekici bir klavsenci ve müzisyendir.
Madame Gusta GOLDSCHMIDT-VAN ROYEN de aynı şekilde St-Leu’deyken benimle birkaç yıl çalışmıştır. Flütçü olan kocasıyla birlikte -ki o da benim öğrencimdir-, Avrupa’da adı çoktan duyulmuş olan “Alma Musica” grubunu kurmuştu. Çok güzel plak kayıtları da yapmışlardı.
Aklıma gelen bir başka çözüm yolu da, Ankara Konservatuvarı’ndaki hocalardan birinin ya da yetenekli öğrencilerinizden birinin Amerika’ya gelerek benim yanımda klavsen tekniğini ve eski müziği yorumlamayı öğrenmesi.
Alacağınız kararı bana bildirmeniz beni çok mutlu edecektir. Beklenmedik zorluklarla karşılaşmamanızı ve bu kadar güzel bir şeyi, yani Türkiye’nin başkentinde bir klavsen sınıfı kurulması projesini başarıya ulaştırmanızı bütün kalbimle diliyorum. Bunun böyle olmasını umuyor ve temenni ediyorum.
Başarınız için en iyi dilekleriyle ve inanın ki, sevgili dostum, en derin dostluk duygularıyla,
(el yazısıyla)
sizi candan selamlayan dostunuz,
Wanda Landowska
Ankara,
28 Temmuz 1955
Çok sevgili ve muhterem Madame Landowska,
7 Temmuz tarihli mektubunuzu büyük bir memnuniyetle aldım, oldukça uzun bir seyahat nedeniyle size biraz geç cevap vermek zorunda kaldığım için beni bağışlamanızı rica ediyorum. Mektubunuzda bana gösterdiğiniz yakınlığa özellikle teşekkür ederim. Sizin talimatınızdan tam anlamıyla yararlanacağız. Ankara Devlet Konservatuvarı’nda gelecek ders yılı başında bir klavsen sınıfı kurulması yolundaki hazırlıklar başlamış bulunuyor. Mme Aimée Van de Wiele’ye klavsen eğitimi konusunda bir mektup gönderdik, sizin tavsiye ettiğiniz klavsenlerin satın alınması için Pleyel firmasına da yazı yazdık. Karşılaşacağımız tek zorluk, bu proje için gerekli olan dövizin sağlanması olacaktır. Sizin de çok iyi bildiğiniz gibi, günümüzde neredeyse her ülke bu konuda sıkıntı çekmekte ve döviz bulma imkânsızlığı içinde bulunmakta. Yine de Maliye Bakanlığı’mızın benim bu önemli projemi kabul edeceğinden eminim.
Klavsen tekniğini ve eski müziği yorumlamayı bizzat kendinizin öğretmeyi teklif etmeniz hepimizi, yani beni de, konservatuvarla ilgili öteki görevlileri de son derece mutlu etti, size sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Öte yandan, Konservatuvar’ın Yüksek Piyano Bölümü’nden bu yıl büyük bir başarıyla mezun olan Mlle Ayşe Savaşır birkaç güne kadar New York’a gitmek üzere yola çıkıyor. Kendisi orada teyzesinin yanında kalacak ve aynı zamanda New York’taki Juilliard School of Music’te çalışmalarını sürdürecek. Sizin öğrenciniz olma şansına ve mutluluğuna erişebileceğini ben kendisine söyledim. Sizi arayacak, eğer kendisine bir randevu verebilir, onu dinleyebilir ve bu konudaki fikrinizi bana bildirebilirseniz size çok minnettar kalırım. Onu sizin klavsen öğrenciniz olma mutluluğuna layık bulursanız, sizin yanınızda yetişmiş ilk Türk klavsencisi olacaktır. Mlle Ayşe Savaşır öğrenimini tamamlayana kadar da Mme Aimée Van de Wiele, bu harika çalgı ve onun literatürü konusunda Ankara’daki sanat çevrelerinde atmosferi hazırlayacaktır.
Bu konuda göstermek lütfunda bulunduğunuz büyük ilgiye bütün kalbimle teşekkür ediyor, sizin yararlı fikirlerinize her zaman ihtiyaç duyacağımızı belirtmekten onur duyuyorum.
Çok sevgili ve muhterem Madame Landowska, en derin şükranlarımın ve saygılarımın ifadesini kabul etmenizi rica ederim.
Cevad Memduh Altar