Sevgili Cevat Bey, Bay Lohmann bana gönderdiği
bir mektubun kopyasını size yolladığını yazdı. Tek taraflı
bilgilendirilmemeniz için yazdığım cevabı size yolluyorum.
Bu küçük şakalar sizi şaşırtmasın.
İçten selamlar ve yakın zamanda görüşmek ümidiyle!
P.H.
Sachsenplatz 1, 4 Ocak 1936
Sevgili Bay Lohmann,
Mektubunuz için çok teşekkürler. Türk müzik organizasyonu sorunu hakkında yeterince sık konuştuk ve Ankara’da iki kez bulunduktan sonra konuya hakimsiniz, görüşmemizin yanlış bir anlamaya sebep olması beni şaşırtmakta. Çalışmada yer alan herkes gibi siz de, konuya kişisel beğenilerle yaklaşılmaması gerektiği görüşündesiniz. Konu şimdi Ankara’ya gitmek isteyecek bir şan öğretmenini gerektiriyor. Bu kişiden, bağımsız olarak çalışmasının beklenmesi şüphe götürmez, çünkü sizin de bildiğiniz üzere orada yaptığınız çok değerli çalışma dahi ancak geçici niteliktedir. Ders sistemi böylece üst seviyeye çıkarılır, ayrıca oradaki öğretmenler sizin öğrenciniz olduğu sürece tarafınızca kontrol edilebilirler. Ama gerekli durumlarda yapılacak olan teftiş, sürekli bir işleyiş haline gelmez,
1. çünkü yılda iki kere beklenmedik zamanlardaki teftişler nedeniyle seviyenin yükseltilmesi ve geri kalan zamanda da alt kademedeki asistanlar tarafından vasat şekilde yürütülmesi üzerine dersler kurulamaz.
2. çünkü Ankara’da kalan şan öğretmenleri, sürekli teftiş halindeyken, Türk makam ve meslektaşlarının gözünde saygı kazanamazlar.
3. çünkü teftiş yapacak bir uzmanın gönderilmesi, benim yapılandırma planlarıma ve ülkenin küçük müzik bütçesine aykırıdır –hem de en az onun kadar önemli olan çalgı dalları için de asistan ve müfettiş kadrosunun açılmasını gerektirir ki, bu da yolu açılan organik gelişimi imkansızlaştırır.
Bunlar, geçen yıl bakanlıkta açıklığa kavuşturulmuş sorunlar. Sizin, şan için özel bir uzman olarak görevlendirilmeniz, bu öğretim dalının öneminden kaynaklanmaktadır, ancak sık teftişleri gerekli hale getiren tedirginlik durumundan başka bir şeye ulaşılmazsa sizin özel çalışmanıza karşı bir durum olur. Bayan Preuss, yine itibarı için yavaş yavaş kendi ayakları üzerinde durmalı. Şayet Reşad Bey, sizin düşüncelerinizle bakanlığın düşüncelerinin uyuştuğu onayını verirse kanımca sizin oradaki varlığınız Bakan Bey’i ve Genel Müdür Cevat Bey’i o kadar tatmin etmiştir ki, konuk olarak yapacağınız temsilleri devam ettirmeniz genel plana yük olarak görülmeyecektir. Bununla beraber başka bir şan öğretmeni daha istiyorlar. Ankara’dan aldığım son haberlere göre bu pozisyon, bir asistan pozisyonu değil. Sadece iyi şarkı söyleyen biri bu nedenle söz konusu olamaz, çünkü çalışmasında ağırlık vereceği nokta, pedagojik etkinlikler olmalı. Pedagojik yeteneğinin yanında mükemmel bir şarkı söyleme niteliğine sahip olması gerektiğini size anlatmaya gerek duymuyorum. Siz tam da bu noktada bulunduğunuzdan, Ankara’da yaptığınız Lied akşamı, şan öğretmeninin oradaki uygulamalar için teşvik edici olması gerektiğini bana gösterdi. Şimdiye kadarki ispatlanmış tespitlerinize güvenerek, mümkün olduğunca sizin eğitiminizden gelen ve Bayan Preuss ile uyum içinde çalışabilecek birini ararken yardımınızı rica etmiştim. Değerli işbirliğinizin sadece oradaki şan koşullarını teftişle kısıtlı kalmayacağını düşünmüştüm ve tarafınızdan başlangıcı yapılanların devamının getirilmesinin, şancı olarak kendini kabul ettirmiş, pedagog olarak iyi çalışan ve tabii ki olayı zorlaştırıcı gözükse de opera eğitiminde gerekli deneyimi de olan birini yücelteceğine kesin gözüyle bakıyorum. Görüyorsunuz ki, daha acınacak noktaya getirilmedim: bunlar, başlangıçtan beri belirttiğim ve aynı zamanda sizin görevlendirilmenize neden olan görüşler.
Bu mektup sayesinde konuyla ilgili görüşleriniz değişirse ve bugüne dek olduğu gibi işbirliğinizi başlayan çalışmadan esirgemezseniz sevinirim.
İçten selamlarımla
Bilgilendirme için bu mektubu aynı şekilde Ankara’ya da yolluyorum.