Copyright © 2011 Cevad Memduh Altar
Edebiyat ve Sanat Gazetesi
4 Ocak 1947
Sayı: 1
1947 yılına “Sanat ve Edebiyat Gazetesi”nin ilk sayısıyla giriyoruz. Memleket sanatının gelişmesi yolunda mühim vazifeler yüklenmesi gereken bu gazetenin yayımlanması işinde önemle durmakta haklıyız. Çünkü güzel sanatlarımızın her sahasında, günün icap ettirdiği teknik ve estetik realitelere bir an önce ulaşabilmek maksadıyla yapılan ve yapılmakta olan hamlelerin müspet neticeleri bizi vakit vakit sevindiriyor. Bu takdirde sanat ve sanatkâr meselelerini ele alacak olan bir gazetenin yapacağı tenkit, her şeyden evvel kıymetsiz sanat polemiklerine artık yer olmadığını, hususi estetik konulara temasta ihtiyatlı hareket edilmesinin bir zaruret olduğunu açıklayacaktır.
Batıda, geçen yüzyılın ortalarına doğru olgunlaşabilen sanat tenkidi, tam yüz yıl süren bir emeklemeden sonra esaslı bir sisteme bağlanabildi. Derli toplu bir sanat tenkidi ise, ancak 19uncu yüzyılın başlarında yayımlanan gazete ve dergilerde yer alabildi. Yapılan incelemeler, bu gecikmenin sebebini şu dört noktada toplamaktadır: 1) 1750’den sonra yayımlanan gazete ve dergiler ancak bir kişinin görüş ve anlayışını propagandaya vasıta oluyordu; 2) Dergi ve gazete sahipleri ile yazarlar, tenkit malzemesi bulmakta güçlük çekiyorlardı; 3) Sanat tenkitçiliği için lüzumlu teknik ve estetik bilgi noksanı, sanat meraklılarının bu konuya ihtiyatla el uzatmalarını mucip [neden] oluyordu; 4) Gazete ve dergi sahipleri, yazı bulmak için, adlarını açıklamaktan korkan yazarların imzasız yazılarını bile yayımlamak zorunda kalıyorlardı. Sırf bu dördüncü sebep yüzünden, 18inci yüzyılın başlarına doğru imzalarını saklayan sanat tenkitçilerine karşı açılan umumi savaş, günün birinde kuvvetli bir okuyucu muhalefetinin meydana gelmesine yol açtı.
Bugün artık ileri toplulukların sanat meselelerinde ortaklaşa teknikten faydalanılması zarureti, millî sanat yaratmalarının her yerde benimsenmesini sağlamış, sanat tenkitçisini, dünyanın her yerinde geçecek bir kıstasa sahip kılmıştır. O halde, bugünün sanat dünyası için ne şahıs propagandalarına âlet olan gazete, ne tenkit konusunda malzemesizlik, ne teknik ve estetik bilgisizlik, ne de imzasını saklamaya cesaret edecek tenkitçi bahis mevzuu olabilir. Bugünkü sanatkârın biricik misyonu, memleket sanatını milletlerarası kıymetlere ulaştırmak olduğu gibi, bugünkü sanat gazete ve dergilerinin esas vazifesi de milletlerarası kıymette bir memleket sanatı üstünde durmaktır. Bu böyle olunca, “Sanat ve Edebiyat Gazetesi”nin önemi kendiliğinden anlaşılıyor.
Cevad Memduh ALTAR