Copyright © 2011 Cevad Memduh Altar
(1934-1935 ders yılında)
Bugün yurtta musiki kültürü veren tek devlet müessesesi Ankara Musiki Muallim Mektebi [Müzik Öğretmen Okulu]’dur. Musiki Muallim Mektebi, musiki ihtiyaçlarımız arasında yalnız musiki öğrencisine olan ihtiyacımızı karşılamakta, musiki öğreticisi ise bu müessesede ancak umumBugün yurtta musiki kültürü veren tek devlet müessesesi Ankara Musiki Muallim Mektebi [Müzik Öğretmen Okulu]’dur. Musiki Muallim Mektebi, musiki ihtiyaçlarımız arasında yalnız musiki öğrencisine olan ihtiyacımızı karşılamakta, musiki öğreticisi ise bu müessesede ancak umumi kültürü almaktadır. Halbuki Cumhuriyetin musiki öğreticisi yanında bilhassa “bestekâr ve çalıcı, okuyucu ve oynayıcıya ihtiyacı vardır. Bunlar içinde faraza yalnız okuyucu ve oynayıcı yetiştiren bir mektep açmak yalnız bir kısım memleket ihtiyacını tatmin eder. Memleket her türlü musiki ihtiyacını temin edecek, bütün musiki ihtisas [uzmanlık] şubelerini havi [içeren] bir müesseseye muhtaçtır. Bu müessesenin titri [unvanı] ya “Devlet Musiki Konservatuarı” veya “Devlet Musiki ve Tiyatro Akademisi”dir. Heyetimiz Akademi tabirini tercih etmektedir.
Musiki muallimi yetiştiren bugünkü müessese, musiki muallimine ihtiyaç olduğu müddetçe faaliyette bulunmak üzere Akademinin diğer şubeleri arasında ömrü muvakkat [geçici] bir şube, bir “musiki pedagojisi şubesi” haline geçecektir. Şu halde Akademi tahakkuk ettiği [gerçekleştiği] gün Musiki Muallim Mektebi (Akademi) dahilinde inhilal edecek [içinde eriyecek] ve Akademinin “musiki pedagojisi şubesi” haline inkılap edecektir [dönüşecektir].
Bu değişme Musiki Muallim Mektebini bugünkü anormal vaziyetten kurtaracaktır. Musiki Muallim Mektebinde ayrı ayrı musiki istidatlarını haiz [müzik yeteneklerine sahip] olan Türk çocukları, muhtelif istidatlarına bakılmaksızın zorla musiki hocası yapılmaktadırlar. Akademi Türk çocuğunu bu vaziyetten kurtaracak, onu istidadının istediği bölüme alacaktır. Her türlü musiki ve tiyatro kabiliyetleri Akademide muhtaç oldukları kucağı, layık oldukları yetişme, büyüme muhit [çevre] ve fırsatını bulacaklardır.
Bu vaziyet ve ihtiyaç karşısında “Türkiye Devlet Musiki ve Tiyatro Akademisi”ni kanunlaştırmak için ya 25/6/1934 tarih ve 2541 numaralı kanunun tadili [değiştirilmesi] veya bir yenisini çıkarmak icabedecektir [gerekecektir].
Müessese ilk, orta ve yüksek kısımları ihtiva etmek [içermek] üzere üç kısımdan mürekkeptir [oluşmaktadır]. Talebesi muhtelittir [Öğrencisi karmadır], Devlet tarafından iaşe ve ibate edilir [yedirilir ve yatırılır]. Akademi talebesine aylık münasip [uygun] bir ücret verilir. Mezun talebe taahhüt ve mükellefiyet [yükümlülük] altına alınır.
İlk kısım açmaktan maksat musiki terbiyesine mümkün olduğu kadar erken başlamaktır. Bazı musiki mesleklerine, faraza keman, piyano gibi çalıcı mesleklere küçük yaştan başlamak icap eder, kulak terbiyesi küçükten başlayan bir terbiyedir. İlk kısmı açmanın diğer bir sebebi de, orta için yetişmiş talebe bulamamak endişesidir. Mektep musiki terbiyesinin birinci çerçevesi olan ilk mektepte çocuklarımızın nasıl bir musiki terbiyesi aldıkları meydandadır. Binaenaleyh Akademinin orta kısmına istenilen miktar ve şeraitte [koşullarda] talebe bulmak güç olduğundan, hususi terbiyelerle yetiştirilen talebe de matlup şeraiti haiz bulunmadığından [istenilen koşullara sahip olmadığından] bu talebeyi bizzat yetiştirmek mecburiyeti vardır. İlk kısmın nihayetinde muvaffak [sonunda başarılı] olamayan, ortaya geçmek liyakatinde bulunmayan [hünerini gösteremeyen] talebe devletin diğer leyli [yatılı] müesseselerinden birine naklolunur.
Akademinin orta kısmında enstrüman, musiki pedagojisi ve bale şubeleri talebesine aynı zamanda mutedil [fazla ağır olmayan] bir orta ve lise tahsili verilir. Bu itibarla Akademinin orta kısmı adeta bir musiki jimnazıdır [müzik lisesidir]. Bu kısım gerek memleket dahilindeki yüksek kısma ve gerek Avrupa konservatuarlarının yüksek kısımlarına talebe yetiştirir.
Akademi orta kısım bölümleri:
Enstrüman bölümü
İlk kısımda keman, piyano ve viyolonsel çalan talebe bu bölümde yedi sene tahsillerine devam ederler. Kontrabas, ağız enstrümanları (tahta ve maden) Akademinin orta kısmında başlar ve yedi sene devam eder. Org için talebe orta kısmın beşinci sınıfından itibaren piyano talebesi arasından seçilir. Harp yalnız orta kısımda yedi sene. Bateri: Tuba ve ikinci trombon gibi enstrümanlar çalanlar ilave olarak iki sene bateri çalarlar.
Teganni [şan] ve opera bölümü
Tahsil müddeti yedi senedir. Bu kısma kız talebe on yedi, erkek talebe on sekiz yaşından itibaren alınır. Azami yaş hududu kadında yirmi beş, erkekte otuzdur. Giriş şartı orta mektep mezunu olmak, güzel sese ve iyi kulağa malik bulunmaktır [sahip olmaktır]. (Fevkalade istidatlı [yetenekli] yaşlı talebenin vaziyeti imtihan komisyonunun karariyle tesbit olunur.)
Opera: Akademinin beşinci sınıfından itibaren solistlik iktidarı haiz [sahip] olanlar son üç sene zarfında opera sınıfına devam ederler. Bunlar ya sahne istidatlarına göre “opera mugannisi [şarkıcısı]” veya yalnız “konser mugannisi” olurlar. Dördüncü sene sonunda solist olamayacakları anlaşılanlar diğer şubelerden birine naklolunurlar. Bu bölümde muallimin göstereceği namzetler [adaylar] imtihanda muvaffak oldukları takdirde bir sınıf atlayabilirler.
Dram bölümü
Tahsil müddeti beş senedir. Lise mezunu olmak şarttır.
Bale bölümü
İlk kısımda başlar, yedi sene devam eder.
Kompozisyon bölümü
Tahsil müddeti 7-8 senedir. Genel kültür şartı orta mektep mezunu olmaktır.
Şeflik bölümü
Kompozisyon sınıfının son iki senesinde müsait talebe şeflik sınıfına devam ederler. Bu talebe şeflik diploması alabilmek için yüksek şeflik bölümünü bitirmek mecburiyetindedir.
Musiki pedagojisi bölümü
Bu şube musiki muallimi ihtiyacı hissedildiği müddetçe faaliyette bulunur. İki tip musiki muallimi yetiştirir:
İlk mektep musiki muallimi: İlk mekteplerde seyyar musiki muallimliği teşkiline [oluşturulmasına] ihtiyaç ve zaruret vardır. Mevcut muallim mektepleri maalesef toplu tedrisi [öğretimi] tamamiyle başaracak unsurlar yetiştirememektedirler. Bunun neticesi olarak ilk mekteplerde musiki tedrisatı layıkiyle yapılamamaktadır. Halbuki her terbiye gibi musiki terbiyesinin de birinci çerçevesi ilk mekteptir. Sınıf muallimliği için her türlü şeraiti haiz unsurlar yetiştiremeyen memleketlerde olduğu gibi bizde de ilk mekteplerde -hiç olmazsa büyük şehirlerde- seyyar musiki muallimliği ihdası [konulması] zaruridir. İlk muallim mektebi mezunları arasından musiki istidatlı ve konkuru [yarışmayı] kazanacak olanlar bu şubede iki senelik bir talim terbiyeden sonra ilk mekteplere seyyar musiki muallimi olurlar.
Orta mektep musiki muallimi: İlk kısmı bitiren talebe arasından muayyen bir nisbet dahilinde [belirli bir oranda] musiki pedagojisi için seçilen talebe Akademinin orta kısmında yedi sene kendilerine ait dersler görürler ve orta mektep musiki muallimi olurlar.
İlk muallim mektebi mezunlarından iki sene hususi musiki pedagojisi bölümünde okumuş ve en aşağı iki sene ilk mektep musiki hocalığı yapmış olan muallimler orta mektep musiki hocası olmak istedikleri takdirde, esas musiki pedagojisi kısmının son iki sınıfına imtihanla alınırlar, diğerleri seviyesinde mektebi bitirip orta mektep musiki muallimi olurlar.
Müzikoloji bölümü: Avrupa Felsefe Fakülteleri dahilindeki Müzikoloji şubelerinin muadilidir. Muayyen bir musiki seviyesi gösteren lise mezunları dahi herhangi bir Fakülte müdavimi gibi bu şubeye devam edebilirler, lisans ve doktora yapabilirler.
Akademinin muhtelif sınıflarına hariçten talip olanlar imtihanlarda gösterdikleri kabiliyetlere ve kültür seviyelerine göre layık oldukları sınıflara kabul olunurlar. Gerek orta ve gerek yüksek kısım keman, viyolonsel, piyano, org, kompozisyon, şeflik, teganni ve opera bölümleri mezunlarından Hükümetin açacağı konkurları kazananlar Avrupa’ya tahsile gönderilir.
İmzalar: Halil Bedi, Cevat Memduh, Hasan Ferit, Cemal Reşit,
Ulvi Cemal, Nurullah Şevket, Cezmi, Necil Kâzım